[ Pobierz całość w formacie PDF ]

przez którą i Król JMć sam przechodzić miał, i aby tam było kazać szańce kopać, bo udano, że jeszcze
tam druga była przeprawa między nami i nieprzyjacielem; ale tak nie było, bo cale równe pole i bez
przepraw na tamtej zastaliśmy strome. Jam się jeszcze i z wody był nie otrząsł, kiedy zza góry
wszystkim na straż i dragonów naszych poczęli następować wojskiem. Jedni nasi dopiero z wody
wyjeżdżali, a drudzy w szyku się stawiać poczęli. Skoro tedy hurmem nastąpili i wojsko związkowe, i
pospolite ruszenia, zaraz zmatwali i zmieszali naszych, lubo dragonia ognia dawali dobrze. Ale
niepodobna było wytrzymać, bo wojsko nasze wszystko z drugiej się tylko o ćwierć mili przez
przeprawę dziwowało strony, a posiłkować było niepodobna; piechota też o półtorej mili gdzieś
popasowała i armata, tak że i z dział odstrzeliwać nie możono. Tak tedy pele-mele wjechali na nas w tę
tak straszną przeprawę. M. notre frere ma tenu bonne compagnie, et M. łowczy, M. Chełmski et les
autres. Ces deux memes se sont sauves heureusement; M. Chełmski [est] fort blesse et prisonnier,
pauvre St. Germain tue ou noye, car on ne peut pas trouver son corps. Regimenty dragońskie prawie
wszystkie zginęły, mianowicie oficerowie. Porucznik p. starosty Parczewskiego, który i tam w wielkim
niebezpieczeństwie był, okrutnie zabity.
Z tej okazji najwięcej zginęło ludzi, że skoro na błota uszli, wywoływali ich, dając im quartier i parol, a
potem, zawiódłszy za górę, nie ścinali, ale rąbali na sztuki. Nie tylko Tata-rowie, Kozacy nigdy takiego
nie czynili tyraństwa, ale we wszystkich historiach o takim od najgrubszych narodów nikt nie czytał
okrucieństwie. Jednego nie najdują ciała, żeby czterdziestu nie miał mieć w sobie razów, bo i po śmierci
nad ciałami się pastwili. Moją śmierć już cale w tamtym byli ogłosili obozie, ale oto przecię P. Bóg
zachował jeszcze do jakiegoś czasu.
Po tej okazji nierychło działa przyszły, ale i te niewielki czyniły efekt, bo przeprawa bardzo szeroka.
Wieczorem przysłali swych posłów pospolite ruszenia, wymawiając się, albo raczej żartując sobie.
Potrzebowali, aby Król JMć nazad o pięć mil od nich odszedł, a oni dopiero traktować mają; ale że im
tego Król JMć odmówił, tej nocy na tamtej stronie szańc rzucili przeprawy. I tak przez tę wielką od
siebie stoimy przeprawę, patrząc na się, bo przejść te przeprawy chyba o kilka mil stąd mógłby. Nie
wiem, co dalej będziem czynić; bo goniąc ich, przy ich fortelu, zawsze jaką musim odnieść szkodę, ile
przy nieżyczliwości de notre armee, z których siła nie mają apetytu de se battre i siła ich teraz
indifferemment patrzy na tak straszne ich okrucieństwo, bo tak się właśnie dostało i towarzystwu, jako
i niebożętom oficerom i żołdatom, i tegoż właśnie nad nimi zażywali okrucieństwa.
Więcej nie mając pisać czasu, obłapiam i całuję milion razy Wć serce moje. Le chariot avec le vin est
arrive, et les autres hardes, za które dziękuję bardzo Wci sercu memu.
LIST Z DNIA 23 VII 1666
Au camp de Stryków 23 VII [1666].
Jedyna serca mego pociecho!
Trzy listy dnia onegdajszego w sam już prawie wieczór odebrałem od Wci: pierwszy przez mego
towarzysza, który dwa mi w jednym oddał pakiecie; drugi par M. de Comminges; trzeci par M.
Kobyłecki.
Nad tym pierwszym, przez towarzysza mego adresowanym, nie raz ani dwa zadumieć mi się przyszło,
gdzie mi Wć takie rzeczy piszesz, które abym był kiedy miał słyszeć od Wci, ani mi to w imaginację
przyjść mogło. Bo kiedy wyglądam ja tu co godzina i co moment d'etre malheureusement assomme,
quand je me consume d'ennui et de mille chagrins, Wć mi perswadować chcesz i wmawiać we mnie, że
ja tu o takich myślę rzeczach, które by Wć obrażać miały, i nie znalazłszy żadnej na świecie okazji ani
podobieństwa, na czym by się to fundować miało, to mi zaraz wyrzucasz i tym mi odpowiadasz, co się
już snadz
Wci nadprzykrzyło albo że mię kto tak obmierził Wci, puisgue vous ne voulez plus avoir
aucun commerce avec moi secret et que vous ne me voulez voir que le jour. ZaprawdÄ™, nie stÄ…d to
było zacząć, jeśli już cale ustała ta miłość, która snadz
nigdy nie była doskonałą. Lepiej mię było
przestrzec, aniżeli na mnie, niewinnego i ni o czym nie wiedzącego, taką wwalać okazję. Postrzegłem ci
ja już tego dobrze od niektórego czasu, alem się przecię zawsze spodziewał, żeś się Wć kiedyżkolwiek
jak znowu obaczyć miała. Tak ja tedy u siebie konkludować muszę, kiedyś się Wć na to za perswazją
nie wiem czyją zdobyć mogła, nie chcieć mię widzieć, tylko w dzień, i nie miewać żadnego commerce [ Pobierz całość w formacie PDF ]